Wie is....?

Wie is....?
Al een aantal seizoenen brengt de Avro het programma “Wie is De Mol?” Ik houd over het algemeen niet zo van die real-life-soap programma’s waarin er steeds iemand weggestemd wordt. Programma’s als “Big Brother”, “De afvallers” of Gordon Ramsey’s “Hells Kitchen” boeien mij nauwelijks tot niet. “Expeditie Robinson” vind ik dan “wel aardig”, maar “Wie is De Mol?” vind ik echt leuk. In dat programma trekt een groep mensen, die elkaar tot dan toe nauwelijks of helemaal niet kenden een week of drie met elkaar op. Op reis door een vreemd land zijn ze op elkaar aangewezen en moeten ze opdrachten uitvoeren om geld voor in de pot te verdienen. De grap is dat hoewel ze als groep moeten opereren, er één deelnemer is die de boel probeert te versjtieren. De anderen moeten proberen te ontdekken wie die “Mol” is. Aan het eind van de serie blijven er drie personen over: de winnaar, de verliezer (of de tweede) en De Mol.
Dat groepsaspect vind ik leuk, ik vind het mooi hoe mensen met elkaar een klus/opdracht moeten zien te klaren. En dan tussendoor moeten puzzelen en aanwijzingen zoeken. Eigenlijk heb ik het daarmee altijd fout, maar omdat ik een groepsman ben, kan ik me er wel aardig in inleven.

Maar stel je nu voor dat Karel de Graaf (de presentator) Roderick (een van de deelnemers van de serie 2005/2006) de keuze zou geven: “Roderick jongen, deze club is waardeloos, we gaan met jou verder en dan beginnen we een nieuwe serie met nieuwe kandidaten”. Wat zou Roderick dan zeggen? Een moeilijke keuze waarbij hij dan de kansen om de pot te winnen zou moeten afwegen.

Zo was Mozes met het volk van God op pad. En in dat volk zaten verscheidene mollen. Eigenlijk krijg je hier en daar de indruk dat het een complete mollenfamilie was. En dan lijkt God er genoeg van krijgen en stelt aan Mozes voor, “kerel, ga maar eens even opzij, dan gooi ik die club aan de kant en begin ik met jou overnieuw!”. Wat zou jij zeggen, in de plaats van Mozes?

Bij mij komen er zo wat “ontdeugende” vragen omhoog. Zoals, wat nu als Mozes ‘Ok’ had gezegd? Wat had God dan gedaan? Had God dan inderdaad het volk Israël aan de kant gezet? Hij had het kunnen doen, immers Mozes is een nazaat van Abraham en het nageslacht van Mozes is ook dat van Abraham. Theo-Juridisch niets aan de hand, toch? God had het volk aan de kant kunnen zetten en toch de beloftes aan Abraham min of meer gestand doen.
Aan de andere kant: dan zou een aanzienlijk deel van Abrahams nageslacht aan de kant worden gezet en niet tot hun doel komen.

Is God hier dan met Mozes aan het onderhandelen? Ogenschijnlijk laat God hier een vreemd beeld van zichzelf zien, als je het mij vraagt. God lijkt hier wat mij betreft wel heel ongeduldig. Een God met een kort lontje? Hoe dat zo, vraag je jezelf af?
Vanaf hoofdstuk 19 lees je in Exodus hoe God zijn verbond met Israël aan ging. Dan lees je tot en moet hoofdstuk 24 over allerlei “levens-voorschriften”, of te wel de spelregels van het spel “Wie is een Israëliet, wie is niet een Mol?”. Vanaf hoofdstuk 25 tot en met 31 lees je dat Mozes 40 dagen en nachten bij God op de Sinaï is. Daar kreeg hij de voorschriften voor de tempel/tabernakel en priesterdienst. Je kan zeggen de spelregels over het leven met God terwijl in hoofdstuk 19 tot en met 24 het gaat over de spelregels over het leven onderling. In totaal 12 hoofdstukken spelregels en meteen als het fout gaat, wil God het “weerspannige volk” aan de kant schuiven.

Dan zie je dat Mozes voor het volk en voor de Naam van God op de bres gaat staan. Hij liet het niet over zijn kant gaan en ging niet akkoord met Gods voorstel. In tegendeel: hij laat God zien dat Hij het niet kon maken! Wat zouden de Egyptenaren er wel niet van zeggen? Ging God hier met Mozes in discussie? Heeft God hier Mozes nodig om pas op de plaats te maken? Laat God zich hier gaan en heeft Hij zichzelf niet in de hand? Als dat zo is, kunnen wij God dan wel vertrouwen? Want wie verzekert ons dat God ons niet weer zat wordt?

Ik ben geneigd te denken dat we het anders moeten zien. Antropomorfisch gezien (naar de mens gesproken, menselijkerwijs gezien) was God het zat en liet Hij zo aan Mozes zien dat dit toch niet Zijn idee is van heiliging. En dat Hij Theo-juridisch in zijn recht staat om het vo
lk aan de kant te zetten. Iets wat Hij later ook wel deed met de ballingschappen. Maar Hij geeft Mozes ook de kans te laten zien dat hij door heeft wat Gods plannen zijn, wat in Gods hart leeft. Want God heeft alles in de hand en heeft al vanaf de grondlegging van de wereldtijden (aionen) een vastomlijnd plan waarin Israël nog een belangrijke zegenrijke rol te vervullen heeft.

Mozes sprong hier in eerste instantie voor zijn volk in de bres. Ik geef toe, de analogie met “wie is de mol?” gaat aan alle kanten mank.Ik weet echter een analogie die niet mank gaat. Mozes laat hier alvast een afspiegeling zien van het werk van onze Here Jezus. Die ook voor zijn broeders op de bres ging en daardoor heen ook voor ons! Mozes werd hier ook door zijn broeders in de steek gelaten. Zelfs zijn broer Aäron, zijn woordvoerder, zijn spreekbuis liet het afweten. Daar waar hij de zaken van Mozes had moeten behartigen en leiderschap had moeten tonen, ziet hij zich overdonderd door het volk. Opvallend is dat hij geen woord van tegenspraak uitte, maar op de vraag naar een beeld gelijk toestemt en met een plan komt. Wellicht met de gedachte: “die sieraden brengen ze niet op, daar zullen ze wel niet mee komen”. Maar toen ze dat wel deden, kon hij, naar zijn gevoel, niet meer terug.

Voor dat volk sprong Mozes in de bres en liet hij zien dat de opleiding van 2 keer 40 jaar die hij van God had gekregen zin heeft gehad: Mozes heeft door wat in Gods hart is.

Wat we in mijn ogen niet moeten vergeten is dat Oordeel bij God altijd gepaard gaat met Genade. Ook Gods straffen en Zijn oordelen komen voort uit zijn reinigende Liefde. Hij ontmaskert zo de Mol die in ons allemaal is. Dat is onze oude mens die Hij vernietigt. Zodat in ons de mens naar voren kan komen zoals Hij ons elk bedoeld heeft. Laat hem daarom ons onze mollenstreken alvast maar afleren. Dat scheelt alleen maar weer.