Monday, August 11, 2008

Martien en het Hoeksteen misterie

Een dwaas man bouwde zijn huis op het zand en een wijs man bouwde zijn huis op een rots. Jezus is de Rots waar we ons leven op moeten bouwen. Larry Norman, helaas hij is niet meer, zong “Jesus is the Rock that doesn't Roll”.

In Psalm 118:22 wordt Jezus aangekondigd als de een hoeksteen:

22 De steen die de bouwers afkeurden

is een hoeksteen geworden.

En in Jesaja 28:16:

16 Maar dit zegt God, de HEER:

Ik leg in Sion een fundament

met een uitgelezen grondsteen, een kostbare hoeksteen.

Wie zijn vertrouwen daarop grondvest,

hoeft geen andere toevlucht te zoeken.

Ik raak hier een beetje in verwarring. Het is een tekst waar ik als Beta-man altijd al mee heb geworsteld. Mijn ruimtelijk inzicht komt hier mee in de knoop. Nu heb ik geen inzicht in de oud-testamentische bouwkunde. Maar de meeste gebouwen die ik ken zijn recht-hoekig. Ik heb in 2001 een paar maanden bij Das Rechtsbijstand in Amsterdam Zuid-oost gewerkt. Daar hebben ze een gebouw met een honingraat opbouw. In dat gebouw raak je de eerste tijd steeds de weg kwijt. Want door de verschillende hoeken raak je steeds je orientatie kwijt. Ik heb begrepen dat dezelfde architect ook een gebouw van Ing heeft ontworpen, waar het nog lastiger is.

We kennen ook arena's, zoals die in Amsterdam-Zuid-Oost. Die zijn ovaal-vormig. Dus helemaal geen hoeken. Maar als je het hebt over een hoeksteen waar een gebouw op rust, kom ik toch op een rechthoekig gebouw uit. En dan zit ik met 4 hoeken. Welke hoek draagt nu het hele gebouw?

Deze zelfde teksten in Psalm 118 en Jesaja 28 worden ook aangehaald door Paulus in Efeziers 2:20:

19 Zo bent u dus geen vreemdelingen of gasten meer, maar burgers, net als de heiligen, en huisgenoten van God, 20 gebouwd op het fundament van de apostelen en profeten, met Christus Jezus zelf als de hoeksteen. 21 Vanuit hem groeit het hele gebouw, steen voor steen, uit tot een tempel die gewijd is aan hem, de Heer, 22 in wie ook u samen opgebouwd wordt tot een plaats waar God woont door zijn Geest.

En door Petrus in 1 Petrus 2:7:

6 In de Schrift staat immers: ‘In Sion leg ik een hoeksteen die ik heb uitgekozen om zijn kostbaarheid; wie daarop vertrouwt, komt niet bedrogen uit.’ 7 Kostbaar is hij voor u, die erop vertrouwen. Voor wie er niet op vertrouwen, geldt echter: ‘De steen die de bouwers afkeurden is de hoeksteen geworden.’ 8 En: ‘Het is een steen waarover men struikelt, een rotsblok waaraan men zich stoot.’ Zij struikelen omdat ze Gods woord niet gehoorzamen, daartoe zijn ze bestemd.

Hier wordt het interessant. Want wat voor woorden gebruiken Paulus en Petrus?

Paulus heeft het over een: akro-gooniaiou. Het is dus een woord dat uit twee delen bestaat: Akro en Gooniaiou. Goonia betekent “hoek”. We komen het zelfde woord bijvoorbeeld tegen in Goneometrie en (echt waar!) in knie (onze knie is immers ook de hoek van ons been).

Maar Akro betekent niet steen. We vinden Akro in het woord “Akro-polis” wat “hoogste deel van een stad of Boven Stad” betekent. Akros is in vertikale zin top, of uitstekend in de zin van hoger dan de rest. In horizontale zin betekent het overigens ook vooruitstekend, maar daar zie ik geen hoek van een gebouw in.

Paulus heeft het hier volgens mij dus over een Top hoek. Met de apostelen als fundament en de gemeente daar tussen.

En Petrus dan? Waar de NBV begint met “hoeksteen” staat eigenlijk Lythos. Dat kennen wij weer van Lythografie: steen druk kunst (of eigenlijk steen-schrijven). Maar daar waar staat “is de hoeksteen geworden” staat: “kefalen goonias”. Kefaleh betekent “hoofd, of kop”. Maar in overdrachtelijke zin ook voltooiing of kroon. En we zien er weer de hoek in “goonias”. Ook hier weer hoofd hoek.

Paulus schrijft dat het fundament van het gebouw bestaat uit de apostelen en profeten. Met Christus Jezus als hoeksteen. Dat suggereert dat Jezus onderdeel uitmaakt van het fundament. Maar dat hoeft uit de tekst niet te blijken. Gezien de betekenis van de woorden ben ik geneigd te concluderen dat Jezus de Top van het gebouw is, die het gebouw bij elkaar houdt.

Belangrijk? Nou misschien niet. Of toch wel als je aan plaatsbepaling doet: wat betekent Jezus nu voor jou en voor de gemeente? En welke plaats hebben de hedendaagse apostelen? Voor mij wordt er wel weer een en ander wat duidelijker. Petrus reageert hier mogelijk op de gedachte dat Jezus hem de rots noemde waarop Hij de gemeente zou bouwen. Paulus breidde dat blijkbaar uit tot de apostelen.

Als ik dat naar onze tijd vertaal dan zou je misschien kunnen zeggen dat de kerkenraad de gemeente draagt. Daar zit een dienend karakter in. Een manager in een bedrijf moet er voor zorgen dat zijn medewerkers hun werk kunnen doen. Veel “old-school” managers zijn vaak uit op hun sociaal-maatschappelijke-zelfbevrediging. Maar eigenlijk is een manager dus dienend. Voorwaarden scheppend zodat medewerkers zich goed voelen, de juiste spullen hebben etc. om hun werk goed te doen.

Evenzo de Kerkenraad. Een ouderling of diaken zijn doe je niet voor je Sociaal-kerkelijke-status. Het is een dienende taak. Voorwaarden scheppend om de gemeente optimaal te laten functioneren. Dat ieder zijn plekje heeft en tot zijn recht komt.

De Here Jezus is daarbij het Hoofd van de Gemeente, Zijn Lichaam. Dus ook weer boven aan. Hij houdt het gebouw bij elkaar, is in het Lichaam aansturend.

In het menselijk lichaam is het hoofd het lichaamsdeel dat het hele lichaam aanstuurt. Meer specifiek: de hersenen sturen het zenuwstelsel aan. Dat zenuwstelsel brengt al die signalen via zenuw-banen naar de spieren en brengt informatie signalen van onze sensoren (ogen, neus, smaakpapillen, huid, etc.) via datzelfde stelsel weer terug. Waarop het hoofd dan weer kan reageren. Ik heb wel eens verondersteld dat in dat metafoor de taak van de Heilige Geest geillustreerd kan worden door het zenuwstelsel. De Heilige Geest is het Zenuwstelsel van het Lichaam waar Christus het Hoofd van is. Zo kan het zijn dat twee broeders en/of zusters door de Heilige Geest dezelfde gedachten krijgen, of de een brengt een bloemetje langs op het moment dat die ander dat nu net nodig heeft.

Terug naar de hoeksteen-metafoor. Ik zit er nog een beetje mee dat Paulus schrijft dat vanuit Jezus het gebouw steen voor steen groeit. Als ik Top-Down, van boven naar beneden, redeneer dan klopt het wel. Maar ik zie bouwers eigenlijk nooit vanuit de lucht naar de aarde bouwen....

Ik vraag me trouwens ook af waar die metafoor vandaan komt. Opmerkelijk is het dat er in het verleden onderzoek is gedaan naar de grote Piramide van Geseh. Deze mist ook zijn top hoek steen. Ik veronderstel dat deze ooit wel gemaakt is maar om wat voor reden dan ook verloren is geraakt. Misschien wel omdat hij niet paste? Afgekeurd is door de bouwlieden? Mozes, die opgeleid was aan het Egyptische hof zal vast toegang hebben gehad tot de Bibliotheek van Alexandrië. Hij heeft de eerste vijf boeken van de bijbel geschreven waarin een wonderlijke wijsheid aan de dag wordt gelegd die ook in de moderne tijd nog geldig is. Waarvan we in onze tijd de technisch inhoudelijke waarheden ontdekken. Ik veronderstel ook dat deze kennis is meegenomen naar de bilibliotheken van de universiteiten van Jeruzalem. David zal daar vast ook uit hebben kunnen putten. Trouwens, de piramides van Egypte zijn niet alleen nu een begrip: de Egyptenaren zullen vermoedelijk ook geen kans hebben laten glippen om met hun piramides hun bouwkundige superioriteit bij de omwonende volken onder de neus te wrijven... Dus zou het kunnen zijn dat David aan die piramide dacht? Misschien wel een ingeving van de Heilige Geest die wellicht ook de ontwerp-plannen van diezelfde Piramide heeft beinvloed?

Ach, ik weet het: allemaal veronderstellingen. Sorry, ik vind het wel grappig daarover te gissen. Hoe het ook zij, uiteindelijk denk ik dat ik Jezus een plaats boven aan moet geven. In alles zie je dat Jezus verhoogd moet worden. Zoals we dat ook in Efeziers 2:9 lezen. Immers God geeft hem een Naam boven alle naam. Het is goed en belangrijk om te beseffen dat Hij het is die ons via zijn Heilige Geest samen bindt. God zet Zijn Top Stuk boven op Zijn gebouw, Zijn Tempel. De Kroon op de Schepping, de ultieme cosmetica (sieraad) op zijn cosmos (schepping, sieraad).

En misschien mogen we nog mee maken dat ook de grote piramide van Geseh zijn top hoek steen nog terug krijgt. Misschien wel als Jezus terukomt?

Groet,
Martien van den Akker

No comments: