In mijn werk ben ik echter bepaald niet conservatief. Ik houd er niet van om op de automatische piloot dingen te doen. Ik houd niet van twee keer hetzelfde project en als ik opnieuw een vergelijkbaar probleem krijg, dan kijk ik weer met een vernieuwde blik naar, met de ervaring die ik vanuit het eerdere traject heb. Iets oplossen op een bepaalde manier omdat ik het de vorige keer ook zo gedaan heb is er bij mij niet bij, ook al was het succesvol. Iets doen omdat ik het altijd zo doe, vind ik zo’n slechte reden! De goede dingen neem ik over, maar ik evalueer wel wat ik er goed aan vond en wat ik dit keer anders en beter kan doen.
De kerk zit vol met traditie, net als de Joodse Cultuur. In de bijbel vind je ook verscheidene plaatsen instellingen van traditie en rituelen: feesten, offers, reinigings-rituelen naast geboden en verboden. Eeuw in eeuw uit werden door de Joden deze tradities in ere gehouden. En eeuw in eeuw uit houden wij in onze kerk ook zo onze rituelen en tradities in ere. Daar horen uiterlijke tradities bij, maar ook innerlijke. Tradities als dopen en belijdenis doen, zegenen aan het eind van de dienst, de manier waarop onze diensten worden ingevuld. Maar ook hoe we ons gedragen en wat we nu precies geloven.
Ik ben echt een “waarom”-mannetje. Waarom gaan de dingen zo als ze gaan? Waarom doe ik iets op een bepaalde manier? Hoe ga ik dit probleem oplossen en is dat handig? Of kan ik het niet handiger doen? Zelfs als in de bijbel staat wat ik wel of niet moet doen, vraag ik me af waarom. Omdat het in de bijbel staat? Omdat God het wil, omdat Hij het van mij vraagt? Ik wil niet arrogant overkomen of oneerbiedig. Maar ik denk dat God niet zomaar wat zegt. Ookal heeft hij Israël een aparte plaats gegeven in de wereldgeschiedenis, dan nog geeft Hij niet zomaar een paar wetten en regels waar ze zich aan moeten houden. Zelfs de reden dat Israël een heilig volk is en zich daarom moet afzonderen vind ik wat kortzichtig. Het blijkt dat veel, zoniet alle, geboden en verboden echt tot zegen zijn voor je leven. Er bestaat tegenwoordig zelfs een “Oude Testament”-dieet!
Tradities en rituelen hebben een oorsprong, maar ook een waarom. Ze zijn ingesteld bij een bepaalde gebeurtenis. Ze helpen je om die gebeurtenissen te herdenken. Ze helpen om vast te houden aan je geloof. Vaak zit er een reden achter die door het ritueel te herhalen je daar weer bewust van te worden. Het geeft daarom ook aan dat het belangrijk is om elke keer weer te bedenken: “waarom deden we dit ook al weer?”. Zodra je daar geen fatsoenlijk antwoord meer op kan geven, dan vervaagt de functie van de traditie of ritueel. Dan doe je het misschien nog omdat je er goed bij voelt. Ik heb wel eens mensen nogal verheerlijkt over hun (volwassen-)doopdienst horen praten. Het was een mooie, fijne, dienst, het voelde zo goed. Hartstikke mooi, denk ik dan met alle respect, maar waar deed je het nu eigenlijk voor?
Zelf denk ik dat als je niet goed meer weet waarom je iets doet, je moet overwegen er vanaf te zien. Een traditie in stand houden om de traditie heeft het risico tot wetticisme te leiden. Je doet dan iets omdat het zo hoort, maar je kunt niet meer uitleggen waarom het goed is om het te doen.
Ik heb bewondering voor tieners. Zij zitten in een levensfase waarin ze tegen allerlei heilige huisjes aanschoppen om te kijken of ze blijven staan. Wat is er waar van het geloof dat mijn ouders mij voor houden? Geloof ik dat wel en zo ja, waarom is het waar? Klopt het wel wat er in de bijbel staat? Wat vind ik er nu zelf van? Dat is belangrijk om het geloof eigen te maken. Volgens mij is het de enige manier om te komen van het geloof van je ouders, tot een eigen, persoonlijk en standvastig geloof en een eigen persoonlijke relatie met de Here God.
Maar eens houdt dat op. Dan lijkt het alsof we als vanzelfsprekend uit gaan van de dingen die ons geleerd zijn. En denken we niet meer na over het plan dat God met de mensheid heeft, wat Zijn wil en raadsbesluit zijn. Waarom niet? Kennen we Gods wil en bedoelingen omdat we dat overgeleverd hebben van overigens respectabele mensen die daarover meer dan 500 jaar geleden verstandige en misschien minder verstandige dingen hebben geschreven? Of kennen we God uit zijn Woord en Zijn eigen openbaring aan ons? De inzichten van de theologen van 500 tot 1000 jaar geleden kunnen gekleurd zijn door hun tijdsgeest. En daarom is het denk ik belangrijk om naar die redenaties te blijven kijken en die onbevangen tegen Gods Woord aan te houden. Wat zegt God nu werkelijk? En misschien kom je wel tot andere conclusies dan onze kerkelijke vaders.
Nu beweer ik niet dat je zomaar de kerkelijke traditie op de schop moet gooien. Ik roep ook niet op tot voortdurende twijfel. In de zomer van 2004 stonden we op een boeren camping en man wat een donkere lucht kwam daar aan. Beetje alsof we in de film “Indepance day” met Will Smith zaten. Dan ga je eens aan de scheerlijnen van je tent trekken en aan de tentpalen schudden. Staan ze wel stevig? Je komt dan tot de ontdekking dat je een tentpaal wat verder moet uitschuiven en dat een haring niet stevig staat. Die ruk je er uit en steek je een eindje verder weer in de grond. Om tot de ontdekking te komen dat je tent veel steviger staat en de storm kan weer staan.
Weten wat je gelooft en waarom je gelooft is het doel en het succes van de Alpha-cursussen. Laten we we daarom onbevangen naar God blijven luisteren. En God werkelijk laten spreken met zijn onveranderlijk Woord. Laat Hem het laaste woord hebben!
Groet,
Martien van den Akker
No comments:
Post a Comment