Wednesday, December 22, 2010
Tuesday, December 21, 2010
’t Was vlak voor Pesach
Pas geleden kwam ik tijdens mijn bijbel-doorlees-project uit bij Johannes. Tsja, ik ben wat eerder begonnen dan het bijbelleesclubje in de kerk, maar ben dus ook later klaar. Ik lees blijkbaar niet zo snel.
In Johannes 6 wordt verteld dat Jezus op een berg ging zitten, bij het meer van Tiberias. En toen kwam ik een zinnetje tegen dat me trof: “4 Het was kort voor het Joodse pesachfeest.”. Wat moet je met zo’n zinnetje? Meestal lees je er gewoon niets vermoedend overheen. Maar dit keer deed het me nadenken: waarom staat het daar? Als tijdsaanduiding heb je er niet veel aan: “welk Pesach?” denk ik dan al gauw. Duidelijk niet het Pesach waar Jezus sterft. Maar het is niet zo’n aanduiding dat je vind aan het begin van Lucas, waar je leest dat het “geschiede in die dagen dat Augustus keizer was en Herodus …. etc.” Dat is nog eens een verifieerbare aanduiding. Dat laat zien dat het geschiedkundig, waarheidsgetrouw is. Maar dat is hier niet. Je mag er vanuit gaan dat Johannes het niet zomaar schrijft, hij bedoelde er vast wat mee. Aangezien het niet een zinnige tijdsaanduiding is, denk ik dat je het meer moet zien als een context-aanduiding. Iedereen was waarschijnlijk vol van het aanstaande Pesach. En Jezus ging iets doen in die situatie. In veel verhalen zie je dat Jezus terug grijpt op de actualiteit van een Bijbels feest. Toen Jezus zichzelf het “Licht van de Wereld” noemde, was het “Lichtjesfeest”, of wel Chanoeka. Dus wat er in Johannes 6 staat moet je lezen in de context van Pesach. Jezus ging een aspect van Pesach er uitlichten en op zich zelf toepassen.
Komen we bij het volgende probleem: “wat is Pesach”. Dat zijn we in onze Westers-Christelijke traditie toch wel kwijt denk ik. Als kind zei het me i.e.g. niet veel. Ja, het Joodse Paasfeest. Zover komen we wel. En dat het te maken heeft met de uittocht en een lammetje dat geslacht wordt. Maar wat gebeurde er toen op zo’n Pesach feest, en wat was er zo belangrijk aan?
In 2007 hadden we een Bijbelstudie reeks van In Perspectief over de Bijbelse feesten. Erg interessant: we ontdekten dat in de Bijbelse Feesten het hele heilsplan van God terug komt. De studies zijn overigens nog wel na te luisteren van de website. “Toevallig” ging het op de Reveilweken van Near East Ministry dat jaar ook over de Bijbelse feesten. We hebben toen ook met ons groepje in het klein Pesach gevierd. Sindsdien vind ik het erg leuk om met een groep Pesach te vieren met een feestmaaltijd. Zo’n Pesach-maaltijd bestaat uit een feestmaal met daarvoor en daarna een liturgisch gedeelte. In het eerste gedeelte worden er onder andere 3 broden (matsah’s) genomen. De rabijnen zien daar in een eenheid. Je kunt het zien als Abraham, Izaak en Jacob of een eenheid van aanbidding: de priesters, Levieten en het volk. Messiaanse Pesach vierders zien er de Vader, de Zoon en de Heilige Geest in. In de middelste matzah wordt dan Jezus gezien. In de matzah zitten groeven en gaatjes. Je kunt daar de striemen en het “doorboord-zijn” van Jezus in zien. Die middelste matzah wordt na een dankgebed door midden gebroken. Daarna wordt deze in een doek gewikkeld en verstopt. Dit is de “afikomen” het desert. Aan het eind van de avond mogen de kinderen hem opzoeken en als ze hem vinden krijgen ze een kadootje. Jezus is nu ook verborgen, kun je er bij denken.
We weten nu ook allemaal wat het gebroken zijn van Jezus betekent: Zegen voor Israel, en via Israel ook zegen voor de volken. Om onze overtredingen.
Het zinnetje in vers 4 loopt uit in het wonder van de brood verdeling onder de 5000 man. Een extra signaal lees je in vers 6 waarin staat dat Jezus Fillipus op de proef wilde stellen, want Hij wist al wat Hij ging doen. Het was allemaal met voorbedachten rade. En dan komt wat ik altijd een stoer wonder heb gevonden. Omdat Jezus het sneu vond dat al die mensen honger en moe waren en niet aan eten hadden gedacht. Gewoon een suf probleem (beetje dom om te vergeten eten mee te nemen). Maar het is duidelijk meer dan dat. Jezus presenteert Zichzelf als voedsel voor de mensen. Niet voor een enkeling. Maar voor 5000. En dan worden er vervolgens 12 manden met brokken opgehaald. Waarom worden er geen over gebleven vissen genoemd? Misschien omdat die niet zo belangrijk waren in het teken? Het gaat inderdaad om dat brood. Bij die 12 manden denken we natuurlijk meteen aan Israel. En in de beloften aan Abraham zien we dat Israel een voorafschaduwing is van de volken. Met het wekenfeest (pinksteren) de eerstelingen met Loofhuttenfeest de binnenkomst van de rest van de oogst: de volken.
In de rest van Johannes 6 lichtte Jezus uit dat Hij het brood des levens is. Dat je alleen tot de Vader kunt komen als je Zijn lichaam eet. Heb je wel eens bedacht waarom Maria haar Zoon direct na Zijn geboorte in doeken wikkelde? Omdat het gebruikelijk was bij kleine kinderen? Als het zo gebruikelijk was, dan is het opmerkelijk dat Lucas het nodig vond het te vermelden. Ik denk dat dit het allereerste teken is dat Jezus het Brood des levens is. Een eerste heen wijzing naar Pesach.
Je kunt denken: maar niet heel Israel neemt Jezus aan. Zelfs met de discipelen is het nog niet gelukt. Ik heb het nog even nagelezen in Marcus. Maar volgens mij gaat het echt om 12 manden vol. Dus rekenen maar uit.
Voor mij ging er weer een laatje open in de Bijbelse schatkist. Dat de “spijziging van de 5000” heen wijst naar Pesach en dan via wekenfeest naar het Loofhuttenfeest.
Binnenkort krijgen we het “gevecht” tussen Sinterklaas en Santa-Claus. Via advent op naar Kerst. Maar eerlijk gezegd kan ik zo al uitkijken naar Pesach. Ik moet geduld hebben. Maar God komt zijn beloften na in Jezus…
Groet,
Martien van den Akker
In Johannes 6 wordt verteld dat Jezus op een berg ging zitten, bij het meer van Tiberias. En toen kwam ik een zinnetje tegen dat me trof: “4 Het was kort voor het Joodse pesachfeest.”. Wat moet je met zo’n zinnetje? Meestal lees je er gewoon niets vermoedend overheen. Maar dit keer deed het me nadenken: waarom staat het daar? Als tijdsaanduiding heb je er niet veel aan: “welk Pesach?” denk ik dan al gauw. Duidelijk niet het Pesach waar Jezus sterft. Maar het is niet zo’n aanduiding dat je vind aan het begin van Lucas, waar je leest dat het “geschiede in die dagen dat Augustus keizer was en Herodus …. etc.” Dat is nog eens een verifieerbare aanduiding. Dat laat zien dat het geschiedkundig, waarheidsgetrouw is. Maar dat is hier niet. Je mag er vanuit gaan dat Johannes het niet zomaar schrijft, hij bedoelde er vast wat mee. Aangezien het niet een zinnige tijdsaanduiding is, denk ik dat je het meer moet zien als een context-aanduiding. Iedereen was waarschijnlijk vol van het aanstaande Pesach. En Jezus ging iets doen in die situatie. In veel verhalen zie je dat Jezus terug grijpt op de actualiteit van een Bijbels feest. Toen Jezus zichzelf het “Licht van de Wereld” noemde, was het “Lichtjesfeest”, of wel Chanoeka. Dus wat er in Johannes 6 staat moet je lezen in de context van Pesach. Jezus ging een aspect van Pesach er uitlichten en op zich zelf toepassen.
Komen we bij het volgende probleem: “wat is Pesach”. Dat zijn we in onze Westers-Christelijke traditie toch wel kwijt denk ik. Als kind zei het me i.e.g. niet veel. Ja, het Joodse Paasfeest. Zover komen we wel. En dat het te maken heeft met de uittocht en een lammetje dat geslacht wordt. Maar wat gebeurde er toen op zo’n Pesach feest, en wat was er zo belangrijk aan?
In 2007 hadden we een Bijbelstudie reeks van In Perspectief over de Bijbelse feesten. Erg interessant: we ontdekten dat in de Bijbelse Feesten het hele heilsplan van God terug komt. De studies zijn overigens nog wel na te luisteren van de website. “Toevallig” ging het op de Reveilweken van Near East Ministry dat jaar ook over de Bijbelse feesten. We hebben toen ook met ons groepje in het klein Pesach gevierd. Sindsdien vind ik het erg leuk om met een groep Pesach te vieren met een feestmaaltijd. Zo’n Pesach-maaltijd bestaat uit een feestmaal met daarvoor en daarna een liturgisch gedeelte. In het eerste gedeelte worden er onder andere 3 broden (matsah’s) genomen. De rabijnen zien daar in een eenheid. Je kunt het zien als Abraham, Izaak en Jacob of een eenheid van aanbidding: de priesters, Levieten en het volk. Messiaanse Pesach vierders zien er de Vader, de Zoon en de Heilige Geest in. In de middelste matzah wordt dan Jezus gezien. In de matzah zitten groeven en gaatjes. Je kunt daar de striemen en het “doorboord-zijn” van Jezus in zien. Die middelste matzah wordt na een dankgebed door midden gebroken. Daarna wordt deze in een doek gewikkeld en verstopt. Dit is de “afikomen” het desert. Aan het eind van de avond mogen de kinderen hem opzoeken en als ze hem vinden krijgen ze een kadootje. Jezus is nu ook verborgen, kun je er bij denken.
We weten nu ook allemaal wat het gebroken zijn van Jezus betekent: Zegen voor Israel, en via Israel ook zegen voor de volken. Om onze overtredingen.
Het zinnetje in vers 4 loopt uit in het wonder van de brood verdeling onder de 5000 man. Een extra signaal lees je in vers 6 waarin staat dat Jezus Fillipus op de proef wilde stellen, want Hij wist al wat Hij ging doen. Het was allemaal met voorbedachten rade. En dan komt wat ik altijd een stoer wonder heb gevonden. Omdat Jezus het sneu vond dat al die mensen honger en moe waren en niet aan eten hadden gedacht. Gewoon een suf probleem (beetje dom om te vergeten eten mee te nemen). Maar het is duidelijk meer dan dat. Jezus presenteert Zichzelf als voedsel voor de mensen. Niet voor een enkeling. Maar voor 5000. En dan worden er vervolgens 12 manden met brokken opgehaald. Waarom worden er geen over gebleven vissen genoemd? Misschien omdat die niet zo belangrijk waren in het teken? Het gaat inderdaad om dat brood. Bij die 12 manden denken we natuurlijk meteen aan Israel. En in de beloften aan Abraham zien we dat Israel een voorafschaduwing is van de volken. Met het wekenfeest (pinksteren) de eerstelingen met Loofhuttenfeest de binnenkomst van de rest van de oogst: de volken.
In de rest van Johannes 6 lichtte Jezus uit dat Hij het brood des levens is. Dat je alleen tot de Vader kunt komen als je Zijn lichaam eet. Heb je wel eens bedacht waarom Maria haar Zoon direct na Zijn geboorte in doeken wikkelde? Omdat het gebruikelijk was bij kleine kinderen? Als het zo gebruikelijk was, dan is het opmerkelijk dat Lucas het nodig vond het te vermelden. Ik denk dat dit het allereerste teken is dat Jezus het Brood des levens is. Een eerste heen wijzing naar Pesach.
Je kunt denken: maar niet heel Israel neemt Jezus aan. Zelfs met de discipelen is het nog niet gelukt. Ik heb het nog even nagelezen in Marcus. Maar volgens mij gaat het echt om 12 manden vol. Dus rekenen maar uit.
Voor mij ging er weer een laatje open in de Bijbelse schatkist. Dat de “spijziging van de 5000” heen wijst naar Pesach en dan via wekenfeest naar het Loofhuttenfeest.
Binnenkort krijgen we het “gevecht” tussen Sinterklaas en Santa-Claus. Via advent op naar Kerst. Maar eerlijk gezegd kan ik zo al uitkijken naar Pesach. Ik moet geduld hebben. Maar God komt zijn beloften na in Jezus…
Groet,
Martien van den Akker
Wednesday, December 15, 2010
Debat verzoeningsleer
Gisteren hadden mijn vriend Wim Hoogendijk van In Perspectief en Gijs Lammerts van Bueren van Near East Ministry een boeiend debat over dit onderwerp. Zie onder andere de aankondiging bij de nem. Hier zijn ook de stellingen te lezen waarmee beide deelnemers elkaar uitdaagden.
Het was een erg boeiende avond, wat voor veel mensen aanleiding was om naderhand vurig in gesprek te gaan. Prachtig om te zien. Ik denk dat het voor velen wel een eerste "confrontatie" met het onderwerp was.
Belangrijke winst van de avond, vond ik, dat Wim en Gijs lieten zien dat je het met elkaar oneens kunt zijn over een best belangrijk aspect van het Christelijk geloof, en toch elkaar kunt herkennen, erkennen en omarmen als mede Christen. We vinden elkaar toch in Jezus Christus als Heer.
Toch wil ik zelf nog wel een paar punten aanstippen.
Allereerst zou je kunnen denken dat het gedachtengoed van "Universalisme" of het populaire/beruchte woord "Alverzoening" inhoudt dat iedereen zonder meer een "tweede kans" bied. En dat je Jezus dus niet nodig hebt. Waarom moest Jezus dan sterven? De populaire uitleg van "alverzoening" ontkent de noodzaak van Jezus offer. Toch is dat niet juist. Want het is juist dòòr Jezus offer dat het mogelijk wordt dat God iedereen met zich verzoent. God laat daarmee juist zijn onvoorwaardelijke, grenzeloze liefde zien. Dit is een erg korte weergave. Maar een Evangelisch Universalist zal ook van harte belijden dat Jezus de Weg de Waarheid en het Leven is. Niemand komt tot de Vader dan door Hem,
Een tweede punt is dat e.e.a. niet zonder oordeel zal gaan. En oordeel, gericht, heeft rechtmaking en verzoening tot gevolg. Dat zal niet (altijd) pijnloos zijn, het zal met "geween en tandengeknars" gepaard gaan. Maar wel vanuit Gods Liefde.
Ik kom dan bij mijn uiteindelijke punt. Een van Gijs' stellingen is: "De leer van het universalisme (God verzoent allen) kan over het algemeen alleen verkondigd worden in relatief vreedzame samenlevingen. Daar waar mensen op brute wijze worden gemarteld en misbruikt, is maar één evangelie: die van waarheid, recht, genezing en verzoening." Daarmee bedoelt hij (als ik het goed begrijp) dat als je stelt dat er een einde komt aan die straf van de verantwoordelijken van wreedheden, te kort wordt gedaan aan de slachtoffers. Maar ik vraag me dan af: "Wordt er wel echt recht gedaan aan de slachtoffers, als de daders voor altijd 'weg worden gedaan'? Zonder de mogelijkheid tot inkeer te komen? Onthoudt God hen dan juist niet een belangrijk deel van hun genezing?" Wordt je daar als slachtoffer wel echt wijzer van? Ik denk dat er juist veel meer recht wordt gedaan als God ons belooft dat Hij er voor in staat dat uiteindelijk de verantwoordelijken tot inkeer komen. En, wellicht tot hun schaamte, van harte hun Heer belijden. Want pas dan kan, denk ik, ook bij de slachtoffers het genezingsproces afgerond worden.
Vanochtend vertelde ik een vriend over dit debat. Zijn reactie was gelijk: "maar dan hoef je dus niet meer te evangeliseren?" Die vraag kreeg Wim gisteren in een andere bewoording ook. Maar de liefde van Jezus dringt je, was Wim's antwoord. Je hebt een mooi verhaal, een goed bericht en dat wil je uitdragen. Maar ik denk meer nog dan dat. Want God gaat het uiteindelijk allemaal wel recht maken, maar niet zonder ons mensen. Gijs zei gisteren: "de bijbel laat de verantwoordelijkheid van de mens zien". Inderdaad! Wij zijn immers verantwoordelijk voor de toestand in de wereld.En God gaat ons inzetten bij het herstel. Wij zijn daarin de eerstelingen. En wij mogen ingezet gaan worden om de rest van de mensen over de streep te krijgen. De oogst binnen te halen. Dus nee: het ontslaat ons niet van onze missie. Integendeel, zou ik zeggen.
Het was een erg boeiende avond, wat voor veel mensen aanleiding was om naderhand vurig in gesprek te gaan. Prachtig om te zien. Ik denk dat het voor velen wel een eerste "confrontatie" met het onderwerp was.
Belangrijke winst van de avond, vond ik, dat Wim en Gijs lieten zien dat je het met elkaar oneens kunt zijn over een best belangrijk aspect van het Christelijk geloof, en toch elkaar kunt herkennen, erkennen en omarmen als mede Christen. We vinden elkaar toch in Jezus Christus als Heer.
Toch wil ik zelf nog wel een paar punten aanstippen.
Allereerst zou je kunnen denken dat het gedachtengoed van "Universalisme" of het populaire/beruchte woord "Alverzoening" inhoudt dat iedereen zonder meer een "tweede kans" bied. En dat je Jezus dus niet nodig hebt. Waarom moest Jezus dan sterven? De populaire uitleg van "alverzoening" ontkent de noodzaak van Jezus offer. Toch is dat niet juist. Want het is juist dòòr Jezus offer dat het mogelijk wordt dat God iedereen met zich verzoent. God laat daarmee juist zijn onvoorwaardelijke, grenzeloze liefde zien. Dit is een erg korte weergave. Maar een Evangelisch Universalist zal ook van harte belijden dat Jezus de Weg de Waarheid en het Leven is. Niemand komt tot de Vader dan door Hem,
Een tweede punt is dat e.e.a. niet zonder oordeel zal gaan. En oordeel, gericht, heeft rechtmaking en verzoening tot gevolg. Dat zal niet (altijd) pijnloos zijn, het zal met "geween en tandengeknars" gepaard gaan. Maar wel vanuit Gods Liefde.
Ik kom dan bij mijn uiteindelijke punt. Een van Gijs' stellingen is: "De leer van het universalisme (God verzoent allen) kan over het algemeen alleen verkondigd worden in relatief vreedzame samenlevingen. Daar waar mensen op brute wijze worden gemarteld en misbruikt, is maar één evangelie: die van waarheid, recht, genezing en verzoening." Daarmee bedoelt hij (als ik het goed begrijp) dat als je stelt dat er een einde komt aan die straf van de verantwoordelijken van wreedheden, te kort wordt gedaan aan de slachtoffers. Maar ik vraag me dan af: "Wordt er wel echt recht gedaan aan de slachtoffers, als de daders voor altijd 'weg worden gedaan'? Zonder de mogelijkheid tot inkeer te komen? Onthoudt God hen dan juist niet een belangrijk deel van hun genezing?" Wordt je daar als slachtoffer wel echt wijzer van? Ik denk dat er juist veel meer recht wordt gedaan als God ons belooft dat Hij er voor in staat dat uiteindelijk de verantwoordelijken tot inkeer komen. En, wellicht tot hun schaamte, van harte hun Heer belijden. Want pas dan kan, denk ik, ook bij de slachtoffers het genezingsproces afgerond worden.
Vanochtend vertelde ik een vriend over dit debat. Zijn reactie was gelijk: "maar dan hoef je dus niet meer te evangeliseren?" Die vraag kreeg Wim gisteren in een andere bewoording ook. Maar de liefde van Jezus dringt je, was Wim's antwoord. Je hebt een mooi verhaal, een goed bericht en dat wil je uitdragen. Maar ik denk meer nog dan dat. Want God gaat het uiteindelijk allemaal wel recht maken, maar niet zonder ons mensen. Gijs zei gisteren: "de bijbel laat de verantwoordelijkheid van de mens zien". Inderdaad! Wij zijn immers verantwoordelijk voor de toestand in de wereld.En God gaat ons inzetten bij het herstel. Wij zijn daarin de eerstelingen. En wij mogen ingezet gaan worden om de rest van de mensen over de streep te krijgen. De oogst binnen te halen. Dus nee: het ontslaat ons niet van onze missie. Integendeel, zou ik zeggen.
Monday, November 22, 2010
77's op de JijBuis
In sommige dingen ben ik misschien wat minder vooruitstrevend dan je van een IT-er misschien zou denken. Maar vorige week dacht ik terug aan een album van de 77's: Sticks & Stones. Een van de beste gospel-rock albums uit mijn YfC-tijd. Zonde dat ik de CD nooit heb gekocht. Ik kon het bandje niet meer vinden. Maar ik bedacht dat als ik een JijBuis-account aanmaak, dan kun je wsl. wel een afspeellijst maken. Dat heb ik vanmorgen even gedaan en zit nu lekker naar dat album te luisteren.
Je kunt mijn afspeellijst hier vinden:
Je kunt mijn afspeellijst hier vinden:
Friday, November 5, 2010
Ontkent Israel God?
Ik las vanmorgen een berichtje op creation.com, waarin gereageerd werd op het vertrek van de hoofd-wetenschap van het Israelisch ministerie van onderwijs.
De minister reageerde daarmee (als ik het verhaal goed begrijp) op een open brief van twee vooraanstaande wetenschappers, die stelde dat Dr Gavriel Avital niet geschikt was. Het komt er op neer dat Dr Avital betoogde dat kinderen naast het leren van de evolutie theorie ook de kans moeten krijgen om ook andere gezichtspunten te zien.
Ik geloof stellig dat Israel Gods volk is en dat God de wereld wil zegenen door Israel. Maar het is wel wrang dat datzelfde land niet lijkt toe te staan om Gods schepping serieus te overwegen.
En omdat de schepping volgens mij Gods grootste daad is (al het andere, zelfs wat Jezus deed voor ons, komt daaruit voort), denk ik dat je daarmee dan God ontkent. Het huidige Israël is politiek gezien duidelijk seculair.
De minister reageerde daarmee (als ik het verhaal goed begrijp) op een open brief van twee vooraanstaande wetenschappers, die stelde dat Dr Gavriel Avital niet geschikt was. Het komt er op neer dat Dr Avital betoogde dat kinderen naast het leren van de evolutie theorie ook de kans moeten krijgen om ook andere gezichtspunten te zien.
Ik geloof stellig dat Israel Gods volk is en dat God de wereld wil zegenen door Israel. Maar het is wel wrang dat datzelfde land niet lijkt toe te staan om Gods schepping serieus te overwegen.
En omdat de schepping volgens mij Gods grootste daad is (al het andere, zelfs wat Jezus deed voor ons, komt daaruit voort), denk ik dat je daarmee dan God ontkent. Het huidige Israël is politiek gezien duidelijk seculair.
Tuesday, June 8, 2010
De theologie van de Evolutie
Bijna iedereen gelooft wel dat er iets is, denk ik. Tenminste, veel niet-gelovige mensen die ik hier over heb gesproken geven dat toch wel aan. Dus ik denk dat er maar weinig mensen echt nergens in geloven.
Maar als je niet gelooft in (een) God heb je wel een probleem als het gaat om het ontstaan van de aarde. Dus ik snap wel het belang van de evolutie-theorie. Zonder een scheppende hogere macht heb je wel een uitdaging als het gaat om de ultieme vraag van "het leven, het heelal en alles".
Maar als je wel in God gelooft, zou je dat probleem niet zo hoeven hebben. Immers, de bijbel vertelt over God als schepper. Tenzij je als Christen serieus genomen wilt worden in de "Wetenschap". Want dan heb je het wel zwaar als je de evolutie-theorie niet accepteert. Dat kun je proberen op te lossen door de evolutie als Gods middel van schepping te bestempelen. Theïstische Evolutie wordt dat wel genoemd. Prachtig toch? Je kunt Christen zijn/blijven en toch als wetenschapper serieus genomen worden. In het boekje "Hete hangijzers" staat een artikel van Rene Fransen die dit gelooft.
Voor mij is het alleen vervelend dat ik toch echt moeite heb met de evolutie theorie. En dan echt niet zo zeer omdat ik geloof dat de bijbel anders leert. Volgens mij moet je een paar wetenschappelijke principes op zij schuiven wil je de evolutie kunnen laten werken, zoals ik al in een eerder artikel schreef. Jammer vind ik dat Rene Fransen een paar moeiten zoals beschreven in "De zwarte doos van Darwin" van Michael J. Behe eigenlijk zomaar aan de kant schuift. Mooi vind ik dan ook een artikel in “Weet-magazine”, een nieuw Christelijk populair wetenschappelijk tijdschrift (dat overigens behoorlijk onder vuur ligt bij atheistische opponenten). Daarin schrijft microbioloog Peter Borger dat de moderne biologie er niet om heen kan dat voor ontwikkeling van leven genetische informatie nodig is. En evolutie volgens Darwin betekent feitelijk dat er nieuwe genetische informatie bij moet komen om complexere biologische functies te kunnen ontwikkelen.
Even tussen door: je kunt twee betekenissen aan het begrip evolutie hangen. De belangrijkste voorvechter van Darwin, Thomas Huxley, wist deze betekenissen vakkundig door elkaar te halen.
Allereerst is er de betekenis van "Natuurlijke Selectie". Deze vorm van evolutie zou ik liever mutatie dan evolutie willen noemen. Er zijn denk ik maar weinig creationisten die Natuurlijke Selectie of mutatie binnen de soort niet accepteren. We zien het om ons heen gebeuren, binnen enkele generaties van een diersoort, en eigenlijk zelfs bij mensen. Als in een bepaalde dier-populatie een eigenschap voorkomt die hen aanmerkelijk voordeel oplevert, dan zal het deel dat die eigenschap heeft zich meer voort kunnen planten dan de groep die de eigenschap niet heeft. De eigenschap komt dan in een steeds grotere groep voor, of de groep die de eigenschap niet heeft wordt procentueel kleiner. En als een diersoort juist nadeel van de eigenschap ondervindt, dan zal de eigenschap langzaam verdwijnen, omdat die dieren zich minder goed kunnen handhaven. "Beter aangepast" noemt men dat. Alsof je invloed hebt op het verkrijgen of ontwikkelen van een bepaalde genetische eigenschap. Het is mij in elk geval nog niet gelukt vleugels of een beter gehoor bij mezelf te ontwikkelen, laat staan dat ik die eigenschap kan doorgeven.
De andere vorm van evolutie is het traject van levenloze materie, dat tot leven komt in eenvoudige levensvormen, welke zich ontwikkelen naar hogere levensvormen. Materie, cel, dier, mens. Dat is de eigenlijke evolutie.
Het door elkaar husselen van deze betekenissen maakt het aantonen van evolutie gemakkelijker. Maar "bewijzen" voor de evolutie theorie zijn eigenlijk altijd aanwijzingen voor Natuurlijke Selectie. Waar je weinig tegen in kunt brengen. Maar het is dan nog geen bewijs voor de ontwikkeling van levenloze materie via eenvoudige cellen en micro organismen naar steeds complexere levensvormen.
Maar nadenkend over het idee van Theïstische Evolutie kom ik toch ook wel op een paar theologische problemen.
Als je nu bijvoorbeeld bedenkt dat God 4 miljard jaar nodig heeft gehad om de aarde te scheppen en bijvoorbeeld 1,5 miljoen jaar voor de mens, hoe lang mag ik dan verwachten dat God uitgaat trekken voor de vernieuwde Hemel en Aarde (Op. 21 en 22)? Moeten we daar dan nog eens 1,5 miljoen jaar op wachten? Hoe betrouwbaar wordt Openbaringen dan?
Daarnaast moet je dan wel concluderen dat Adam niet geformeerd is uit stof maar geboren uit een vader en moeder die net iets lager op de levensvormen-ladder staan. Waar door je hen net-niet en Adam en Eva net-wèl een mens kunt noemen. Een grote afstand in ontwikkeling tussen Adam en Eva en hun (fictieve) ouders zal er niet zijn geweest.
Dit idee gaat in tegen wat de Bijbel beweert. En wat Jezus van zich zelf zegt. Jezus noemt zich volgens de vertalingen verscheidene keren "Mensenzoon". Dat is vrij "onbepaald". Van wie was Jezus de zoon? Feitelijk noemt hij zich zelf "dé Zoon van dé mens" (ho huios tou antropou). Dat kan eigenlijk alleen maar Adam zijn. Dat klopt ook met Lucas 3,23-38. Daar komt de geslachtslijn van Jezus uiteindelijk bij Adam terecht. En in vers 38 wordt Adam zoon van God genoemd!
Jezus noemt zichzelf niet de zoon van een metaforisch figuur. Ook niet van de zoon van iemand die nou net precies de aanwijsbare overgang is naar een nieuwe levensvorm die we "mens" noemen. Jezus is naast "zoon van God", ook de zoon van de eerste mens die ook zoon van God was. Alleen zo kan Jezus de tweede Adam zijn (1 Kor. 15:45). En dat geeft betekenis aan Jezus levend makende werk.
Natuurlijke Selectie of het "Overleven van de Sterkste" ("Survival of the Fittest") is gebaseerd op het bestaan van de dood (dus die moest er volgens de Theistische evolutie al voor Adam zijn). En het overwinnen van de sterkste boven de zwakke. Dat is zo tegen de natuur van de bijbel. Van Genesis af is het thema van de bijbel de zorg van de sterke voor de zwakke. Dus Theïstische Evolutie begint met "het recht van de sterkste" en bij Adam hakt God de lijn door en zegt: "vanaf nu geldt het recht van de zwakke". Typisch dat ik dat nou niet lees in de bijbel. Lijkt me toch wel een mijlpaal die ik in de bijbel zou verwachten.
Stefan Paas schreef in hetzelfde "Hete hangijzers" een mooie stelling. Ik probeer het in mijn eigen woorden weer te geven. Evolutie heeft geen antwoord op het ontstaan van morele normen en waarden. Humaniteit, het omkijken naar de zwakkere is niet iets dat daarin past. In de wedloop van de sterkste is dat misschien meer een nadeel dan een voordeel. Dat wij toch dat normbesef hebben en het belangrijk vinden dat we voor weduwen en wezen, zieken en armen zorgen is juist een argument voor het bestaan van God. Mooi vind ik dat.
Zo laat de Evolutietheorie mij maar niet los. Je zou kunnen denken dat ik daar moeite mee heb omdat ik geloof in God. Nu is daar een samenhang en mijn geloof was er eerder dan mijn kennis van de evolutietheorie. Toch denk ik dat het eerder zo is dat nadenken over de evolutietheorie mijn geloof bevestigt en sterker maakt dan dat ik moeite heb met de evolutietheorie door mijn geloof. Ik hoop dat je door hebt dat ik via logische, verstandelijke argumenten tot die moeite kom. En niet vanuit emotie of angst mijn geloof te verliezen.
Want uiteindelijk hangt onze redding niet af van het gedachtengoed van Darwin. Maar wel van wat de tweede Adam, Jezus Christus, voor ons betekent.
Maar als je niet gelooft in (een) God heb je wel een probleem als het gaat om het ontstaan van de aarde. Dus ik snap wel het belang van de evolutie-theorie. Zonder een scheppende hogere macht heb je wel een uitdaging als het gaat om de ultieme vraag van "het leven, het heelal en alles".
Maar als je wel in God gelooft, zou je dat probleem niet zo hoeven hebben. Immers, de bijbel vertelt over God als schepper. Tenzij je als Christen serieus genomen wilt worden in de "Wetenschap". Want dan heb je het wel zwaar als je de evolutie-theorie niet accepteert. Dat kun je proberen op te lossen door de evolutie als Gods middel van schepping te bestempelen. Theïstische Evolutie wordt dat wel genoemd. Prachtig toch? Je kunt Christen zijn/blijven en toch als wetenschapper serieus genomen worden. In het boekje "Hete hangijzers" staat een artikel van Rene Fransen die dit gelooft.
Voor mij is het alleen vervelend dat ik toch echt moeite heb met de evolutie theorie. En dan echt niet zo zeer omdat ik geloof dat de bijbel anders leert. Volgens mij moet je een paar wetenschappelijke principes op zij schuiven wil je de evolutie kunnen laten werken, zoals ik al in een eerder artikel schreef. Jammer vind ik dat Rene Fransen een paar moeiten zoals beschreven in "De zwarte doos van Darwin" van Michael J. Behe eigenlijk zomaar aan de kant schuift. Mooi vind ik dan ook een artikel in “Weet-magazine”, een nieuw Christelijk populair wetenschappelijk tijdschrift (dat overigens behoorlijk onder vuur ligt bij atheistische opponenten). Daarin schrijft microbioloog Peter Borger dat de moderne biologie er niet om heen kan dat voor ontwikkeling van leven genetische informatie nodig is. En evolutie volgens Darwin betekent feitelijk dat er nieuwe genetische informatie bij moet komen om complexere biologische functies te kunnen ontwikkelen.
Even tussen door: je kunt twee betekenissen aan het begrip evolutie hangen. De belangrijkste voorvechter van Darwin, Thomas Huxley, wist deze betekenissen vakkundig door elkaar te halen.
Allereerst is er de betekenis van "Natuurlijke Selectie". Deze vorm van evolutie zou ik liever mutatie dan evolutie willen noemen. Er zijn denk ik maar weinig creationisten die Natuurlijke Selectie of mutatie binnen de soort niet accepteren. We zien het om ons heen gebeuren, binnen enkele generaties van een diersoort, en eigenlijk zelfs bij mensen. Als in een bepaalde dier-populatie een eigenschap voorkomt die hen aanmerkelijk voordeel oplevert, dan zal het deel dat die eigenschap heeft zich meer voort kunnen planten dan de groep die de eigenschap niet heeft. De eigenschap komt dan in een steeds grotere groep voor, of de groep die de eigenschap niet heeft wordt procentueel kleiner. En als een diersoort juist nadeel van de eigenschap ondervindt, dan zal de eigenschap langzaam verdwijnen, omdat die dieren zich minder goed kunnen handhaven. "Beter aangepast" noemt men dat. Alsof je invloed hebt op het verkrijgen of ontwikkelen van een bepaalde genetische eigenschap. Het is mij in elk geval nog niet gelukt vleugels of een beter gehoor bij mezelf te ontwikkelen, laat staan dat ik die eigenschap kan doorgeven.
De andere vorm van evolutie is het traject van levenloze materie, dat tot leven komt in eenvoudige levensvormen, welke zich ontwikkelen naar hogere levensvormen. Materie, cel, dier, mens. Dat is de eigenlijke evolutie.
Het door elkaar husselen van deze betekenissen maakt het aantonen van evolutie gemakkelijker. Maar "bewijzen" voor de evolutie theorie zijn eigenlijk altijd aanwijzingen voor Natuurlijke Selectie. Waar je weinig tegen in kunt brengen. Maar het is dan nog geen bewijs voor de ontwikkeling van levenloze materie via eenvoudige cellen en micro organismen naar steeds complexere levensvormen.
Maar nadenkend over het idee van Theïstische Evolutie kom ik toch ook wel op een paar theologische problemen.
Als je nu bijvoorbeeld bedenkt dat God 4 miljard jaar nodig heeft gehad om de aarde te scheppen en bijvoorbeeld 1,5 miljoen jaar voor de mens, hoe lang mag ik dan verwachten dat God uitgaat trekken voor de vernieuwde Hemel en Aarde (Op. 21 en 22)? Moeten we daar dan nog eens 1,5 miljoen jaar op wachten? Hoe betrouwbaar wordt Openbaringen dan?
Daarnaast moet je dan wel concluderen dat Adam niet geformeerd is uit stof maar geboren uit een vader en moeder die net iets lager op de levensvormen-ladder staan. Waar door je hen net-niet en Adam en Eva net-wèl een mens kunt noemen. Een grote afstand in ontwikkeling tussen Adam en Eva en hun (fictieve) ouders zal er niet zijn geweest.
Dit idee gaat in tegen wat de Bijbel beweert. En wat Jezus van zich zelf zegt. Jezus noemt zich volgens de vertalingen verscheidene keren "Mensenzoon". Dat is vrij "onbepaald". Van wie was Jezus de zoon? Feitelijk noemt hij zich zelf "dé Zoon van dé mens" (ho huios tou antropou). Dat kan eigenlijk alleen maar Adam zijn. Dat klopt ook met Lucas 3,23-38. Daar komt de geslachtslijn van Jezus uiteindelijk bij Adam terecht. En in vers 38 wordt Adam zoon van God genoemd!
Jezus noemt zichzelf niet de zoon van een metaforisch figuur. Ook niet van de zoon van iemand die nou net precies de aanwijsbare overgang is naar een nieuwe levensvorm die we "mens" noemen. Jezus is naast "zoon van God", ook de zoon van de eerste mens die ook zoon van God was. Alleen zo kan Jezus de tweede Adam zijn (1 Kor. 15:45). En dat geeft betekenis aan Jezus levend makende werk.
Natuurlijke Selectie of het "Overleven van de Sterkste" ("Survival of the Fittest") is gebaseerd op het bestaan van de dood (dus die moest er volgens de Theistische evolutie al voor Adam zijn). En het overwinnen van de sterkste boven de zwakke. Dat is zo tegen de natuur van de bijbel. Van Genesis af is het thema van de bijbel de zorg van de sterke voor de zwakke. Dus Theïstische Evolutie begint met "het recht van de sterkste" en bij Adam hakt God de lijn door en zegt: "vanaf nu geldt het recht van de zwakke". Typisch dat ik dat nou niet lees in de bijbel. Lijkt me toch wel een mijlpaal die ik in de bijbel zou verwachten.
Stefan Paas schreef in hetzelfde "Hete hangijzers" een mooie stelling. Ik probeer het in mijn eigen woorden weer te geven. Evolutie heeft geen antwoord op het ontstaan van morele normen en waarden. Humaniteit, het omkijken naar de zwakkere is niet iets dat daarin past. In de wedloop van de sterkste is dat misschien meer een nadeel dan een voordeel. Dat wij toch dat normbesef hebben en het belangrijk vinden dat we voor weduwen en wezen, zieken en armen zorgen is juist een argument voor het bestaan van God. Mooi vind ik dat.
Zo laat de Evolutietheorie mij maar niet los. Je zou kunnen denken dat ik daar moeite mee heb omdat ik geloof in God. Nu is daar een samenhang en mijn geloof was er eerder dan mijn kennis van de evolutietheorie. Toch denk ik dat het eerder zo is dat nadenken over de evolutietheorie mijn geloof bevestigt en sterker maakt dan dat ik moeite heb met de evolutietheorie door mijn geloof. Ik hoop dat je door hebt dat ik via logische, verstandelijke argumenten tot die moeite kom. En niet vanuit emotie of angst mijn geloof te verliezen.
Want uiteindelijk hangt onze redding niet af van het gedachtengoed van Darwin. Maar wel van wat de tweede Adam, Jezus Christus, voor ons betekent.
Het antwoord op de vraag van het Leven, het Helaal en Alles
Volgens het Transgalactisch Liftershandboek (Hitchhikers guide to the Galaxy) van Douglas Adams is het antwoord op de ultieme vraag over het Leven, het Universum, en Alles het getal 42.
De Hitchhikers Guide vertelt dat 42 het resultaat is van langdurig rekenen (7,5 miljoen jaar) door de computer "Deep Thought". Deep Thought zou zijn gebouwd door een groep "pandimensionale" wezens die de zin van het leven wilden weten. Nu konden ze niet veel met het antwoord "42" zonder de bijbehorende vraag.
Nu zijn er verscheidene mensen, vooral in de IT, geweest die geprobeerd hebben om de gedachte van Douglas Adams omtrent dit getal te doorgronden. Ik ga niet proberen hetzelfde te doen.
Wel vind ik de gedachte heel grappig dat Deep Tought zichzelf niet capabel achtte om die vraag te vinden en daarom voorstelt een nieuwe "computer" te ontwerpen die dat zou kunnen. Die computer had de proporties van een planeet en werd "aarde" genoemd. Ik kreeg niet de indruk dat Douglas Adams Christen was. Maar het idee dat de aarde bedoeld is om "de zin van het leven te onderzoeken" vind ik wel aardig gevonden.
Als je daar van uitgaat is 42 wel een opmerkelijk getal. Want ik bedacht me vanmorgen in dat kader dat 42 = 6*7. Om geen onzin te verkondigen heb ik het nog even nagerekend op de calculator van Windows.... (een opmerking die in zichzelf al onzin is). Het getal 6 is, als ik het goed heb, het getal van de mens. Het getal van het beest (Op. 13:18) zou je dan kunnen zien als het getal van de "oppermens".
Het getal 7 is het getal van de volheid, verwijzend naar God.
Wat kun je van deze dingen zeggen? Ik heb alle berekeningen die gedaan worden met letters van het Hebreeuwse alfabet en de conclusies die daar dan uit worden getrokken wel opmerkelijk gevonden. Ik zou voorzichtig zijn om daar een theologie aan op te hangen. Maar met de gedachte dat God samen met de mens het antwoord is op de vraag van de zin van het leven heb ik niet zo'n moeite. Ik vind het wel grappig dat God als factor van de mens en omgekeerd het antwoord is op een vraag over de zin van het leven in een seculier boek.
Nu geloof ik niet dat onze aarde een experiment van God is. Integendeel, God is geen God van proef-balonnetjes. Hij heeft de aarde gemaakt volgens zijn voor opgezet raadsbesluit. Maar Hij heeft ons vanaf het begin ingeschakeld. Als partners. En als “factor” om deze schepping tot Zijn doel-einde (Telos) te brengen. De volheid van God en de mens als factor voor de zin van het leven, het universum en alles. Wat is er nu mooier dan dat?
De Hitchhikers Guide vertelt dat 42 het resultaat is van langdurig rekenen (7,5 miljoen jaar) door de computer "Deep Thought". Deep Thought zou zijn gebouwd door een groep "pandimensionale" wezens die de zin van het leven wilden weten. Nu konden ze niet veel met het antwoord "42" zonder de bijbehorende vraag.
Nu zijn er verscheidene mensen, vooral in de IT, geweest die geprobeerd hebben om de gedachte van Douglas Adams omtrent dit getal te doorgronden. Ik ga niet proberen hetzelfde te doen.
Wel vind ik de gedachte heel grappig dat Deep Tought zichzelf niet capabel achtte om die vraag te vinden en daarom voorstelt een nieuwe "computer" te ontwerpen die dat zou kunnen. Die computer had de proporties van een planeet en werd "aarde" genoemd. Ik kreeg niet de indruk dat Douglas Adams Christen was. Maar het idee dat de aarde bedoeld is om "de zin van het leven te onderzoeken" vind ik wel aardig gevonden.
Als je daar van uitgaat is 42 wel een opmerkelijk getal. Want ik bedacht me vanmorgen in dat kader dat 42 = 6*7. Om geen onzin te verkondigen heb ik het nog even nagerekend op de calculator van Windows.... (een opmerking die in zichzelf al onzin is). Het getal 6 is, als ik het goed heb, het getal van de mens. Het getal van het beest (Op. 13:18) zou je dan kunnen zien als het getal van de "oppermens".
Het getal 7 is het getal van de volheid, verwijzend naar God.
Wat kun je van deze dingen zeggen? Ik heb alle berekeningen die gedaan worden met letters van het Hebreeuwse alfabet en de conclusies die daar dan uit worden getrokken wel opmerkelijk gevonden. Ik zou voorzichtig zijn om daar een theologie aan op te hangen. Maar met de gedachte dat God samen met de mens het antwoord is op de vraag van de zin van het leven heb ik niet zo'n moeite. Ik vind het wel grappig dat God als factor van de mens en omgekeerd het antwoord is op een vraag over de zin van het leven in een seculier boek.
Nu geloof ik niet dat onze aarde een experiment van God is. Integendeel, God is geen God van proef-balonnetjes. Hij heeft de aarde gemaakt volgens zijn voor opgezet raadsbesluit. Maar Hij heeft ons vanaf het begin ingeschakeld. Als partners. En als “factor” om deze schepping tot Zijn doel-einde (Telos) te brengen. De volheid van God en de mens als factor voor de zin van het leven, het universum en alles. Wat is er nu mooier dan dat?
Saturday, January 9, 2010
Bij Toorn: verder lezen! (Artikel)
Een paar weken geleden hadden we een mooie bijbelstudie avond. Mijn vriend Wim kwam nog terug op Hosea 2. Hij bekende dat hem nog wel eens eenzijdigheid werd verweten en dat dat ook wel klopte. Bij hem ligt voornamelijk de nadruk op de liefde van God en niet zo zeer op de toorn. Dan mis je toch het evangelie? Want wat is het evangelie zonder de Toorn van God?
Nou, lees dan Hosea 2 maar eens. Maar doe het dan wel met in het achterhoofd dat het wezen van God Liefde is. Tegenover de Liefde van God wordt wel eens de Rechtvaardigheid of de Toorn van God gezet. Zo van God is Liefde, maar ook ... Alsof dat een andere kant, het andere gezicht van God is. En bij rechtvaardigheid denkt men dan altijd aan de Westerse Juridische betekenis er van. God kan toch immers niet alles over zijn kant laten gaan? En dus moet er tegenover zijn Genade wel zijn Rechtvaardigheid staan. En tsja, dan wel helaas ten koste van sommigen of zelfs velen. Maar rechtvaardigheid in het oude testament is (zoals ik eens leerde) eerder een vertaling van het begrip Tsadiek. En dat betekent: meer doen dan van je verwacht kan worden. Verder gaan, een mijl meer pressen dan van je gevraagd worden. En dan zie je juist in die rechtvaardigheid/tsadiek de Liefde van God om de hoek komen. En ook in Hosea overigens.
Wim suggereerde liever de tegenstelling Liefde vs. Onverschilligheid. Bedenk eens: als God nou eens onverschillig zou zijn? In Hosea kunnen we lezen dat Israël liever achter de Bäals aan gaat. Die lijken meer op te leveren: meer gezondheid, meer vruchtbaarheid, meer materiële voorspoed. En als God nou eens zou zeggen: "Nou ga je gang dan maar. Wat maakt mij het eigenlijk ook uit? Dan ga ik wel verder met die enkeling die dan wel wil". Dat zou pas erg zijn! Maar nee, God is verre van onverschillig. Hij laat dat niet gebeuren. Hij perkt in, stelt grenzen. Merk op dat dit initiatief van God uit gaat! Niet van ons mensen. Bij ons is het: "je moet wel voor Jezus kiezen, want anders val je in de handen van de God van de Toorn". En wees eens eerlijk: kiezen wij niet ook vaak met "economische motieven" voor God? Omdat Hij ons geneest van onze ziekte, ons zegent met ons huis, baan, kinderen? Omdat Hij ons rust geeft? Kiezen we echt wel voor Hem uit Liefde met Hem en Zijn belangen op de voorgrond?
De mooiste tekst van die avond was dan wel: Hosea 14:5 en verder. Want God geneest onze ontrouw! Lees ook: ongeloof. In dit geval Israël, maar Israël is de voorafschaduwing van de mensheid. God gaat dit bewerken. Geweldig om te lezen in het OT.
Een Joodse denker zei: "Om de profeten te lezen moet je een hard hoofd hebben. Want een explosie komt over je heen. Maar uiteindelijk overwint de Ontferming". Over explosie gesproken. Een andere opvallende tekst die we eerder eens behandelden was Ezechiël 16. Ik heb hier eerlijk gezegd bij mijn weten nog nooit een preek over gehoord. Nu zul je misschien zeggen: geen wonder, want Ezechiel is me daar dan ook een lastig boek. Nou, in hoofdstuk 16 spreekt hij anders klare taal. En Israël komt er ook daar bepaald niet gezellig van af. In het eerste deel worden de afschuwelijke zonden van Jeruzalem opgesomd. Jeruzalem “prostitueerde” wat af! Wat dat betreft zou het een uitwerking van Hosea 2 kunnen zijn. Jeruzalem wordt daar afgezet tegen Sodom. En Jeruzalem overtrof Sodom. Maar na vers 50 knipper je met je ogen. Wat dan komt moet je misschien wel drie keer lezen. Omdat het zo lastig is? Nee, ook daar klare taal: daar wordt geprofeteerd over de ommekeer die God gaat brengen in het lot van Sodom en Samaria. Sodom (en ik veronderstel Gomorra met haar) komt weer tot bloei! In vers 61 wordt Sodom en Samaria aan Jeruzalem als “dochters” gegeven. Is dat nou niet geweldig?
Het lastige zit hem er denk ik in dat wanneer je jezelf vast pint op die Toorn van God, je moeite hebt met de ommekeer die God teweeg brengt. Eigenlijk zit er wat dat betreft een flinke dosis Jona gedrag in ons, toch?
Maar bij God is Toorn altijd genezend, herstellend. Na Toorn komt verzoening. Verzoening van God uit. De God die naar ons toekomt. Zich vereenzelvigt met ons.
Dus: "Bij Toorn: verder lezen!"
Groet,
Martien van den Akker.
Subscribe to:
Posts (Atom)