Het begin van Thales…

Zo’n 600 jaar voor Christus ontstond de Griekse Filosofie. Er was een handelscontract tussen steden in Ionië, wat lag in het huidige Turkije (en de oostelijke eilanden in de Egeïsche zee), en beschavingen in Egypte en het Midden-Oosten. Omdat de steden in Ionië min of meer zelfstandig waren konden ideeën zich daar redelijk vrij ontwikkelen. Meer dan in die grote beschavingen waar alles van bovenaf werd gedicteerd. In een land als Egypte werd de koning gewoon als god gezien. Of in elk geval zal hij zichzelf graag zo hebben gezien.

Een van de steden die met name aan het begin van onze wetenschap staat is de stad Milete. De eerste man die we kennen van de “natuurfilosofie” was Thales van Milete (± 630-550 v. Chr.). Volgens onze Berend, die een werkstuk over Electriciteit heeft gemaakt, was Thales ook de uitvinder van statische Electriciteit. Hij ontdekte namelijk dat door met een wollen doek over barnsteen te wrijven je (lichte) dingen kon aantrekken.

Voor Thales waren vooral vragen interessant die gingen over het ontstaan van de dingen om hem heen en waar uit die bestonden. Belangrijk in de theoriën van Thales was het begrip “archè” (ἀρχη). Dit woordje kun je vertalen met “begin”. Maar dan wat mij betreft liever in de richting van “initiator”, “beginner” of “oorzaak”. Bij Thales ging het hier om een oerstof waar uit alles zou zijn ontstaan. En zijn conclusie was dat die oerstof water moest zijn. Overigens was er ook nog ene Herakleitos. Deze geloofde dat het primaire element vuur was en dat was begiftigd met rede: logos (λογος).

Nu beginnen bij mij de neuronen door mijn hoofd te schieten. Want onze Here Jezus Christus, de logos, zegt in Openbaringen 21:6: Ik ben de Alfa en de Omega, het Begin en het Einde: “hè arche kai to telos” (ἡ ἀρχη και το τελος).

Kijk en daar vinden we een link. Want in Op. 21:6 zegt Jezus nog iets anders: “Ik zal de dorstige geven uit de bron van het water des levens om niet”. Dus Jezus is de “arche” en Hij geeft “water”, “hudatos” (ὑδατος) . Griekse filosofie in de Bijbel! Of zou Jezus hier aansluiten bij de Grieken: “de Griek een Griek zijn”?
Net als dat archè niet een plat begin is, zo is telos ook niet maar gewoon “het eind” waar na niets meer is. Het is niet zo binair, aan of uit, een of nul. Telos is meer een “doeleinde”: daar gaat alles heen. Een voleinding, iets waar je naar toe werkt. En dat is Jezus.

Jezus is de initiator, uit, door wie/wat alles is. Maar ook tot Wie alles zal zijn. En daar houdt het niet op. Want het is geen einde waarna niets meer is, waarna het allemaal op houdt. Nee, vandaar uit gaat het verder. Lees dat maar na in bijv. 1 Kor.15:23,24. Merk ook op dat het “daarna het einde” in :24 niet een binair einde is. Het is weer datzelfde telos: het doel, de voleinding. En wat is dat doel? Dat lezen we in 1 Kor 15:28. Dat “God alles in allen” zal zijn.

Wat een feest! Wat hoop ik dat “Pater Moeskroen” daar bij mag zijn…