Tsjonge, ik schrijf niet meer zo vaak op mijn persoonlijke blog. Een inhoudelijk artikeltje is al weer een tijd geleden. Het leek wel vorige week of vorig jaar dat ik aanliep tegen een opmerking in Johannes 6 "het was vlak voor Pesach", bij de spijziging van 5000. Maar dat was dus al in 2010...
Afgelopen zondag werd het verhaal van Naomi in de preek verwerkt. En het eerste hoofdstuk eindigt met de opmerking "en ze bereikten Bethlehem aan het begin van de oogst van de gerst".
Dit is precies zo'n aanduiding, waar we als westerse Christenen gewoon overheen lezen. Als een basale, niet ter zake doende tijdsaanduiding. Maar ik dacht aan scenes in films als "National Treasure" en de "Indiana Jones"-cyclus, waar in op een doodlopend spoor in een muur op een geheime knop gedrukt kan worden en er een eeuwen oude geheime deur geopend wordt. Dat is ook hier het geval.
Want Israël is/was een landbouwvolk en alle bijbelse feesten (die eigenlijk het heilsplan blijken te vertellen) vinden plaats rondom het zaai-en-oogst jaar. De gersteoogst is de eerste oogst van het landbouw jaar en het eerste feest vind dan ook plaats: Pesach. Daar worden de eerstelingen van de gersteoogst geofferd. De eerstelingen van de tarweoogst komen bij het wekenfeest (Pinksteren) aanbod. Met dat in het achterhoofd is de tijdsaanduiding in Ruth 1 wel heel tekenend. Want Ruth en Naomi komen vanuit een beroerde tijd terug in Israël. Deze tijdsaanduiding geeft in eerste plaats aan dat er andere tijden komen. Eerstelingen geven aan dat er ook een rest is. En een eerste oogst geeft aan dat er nog meerdere na komen. Voor Ruth breekt er met die eerste oogst andere tijden aan. En in die aanloop naar haar relatie met Boas speelt de oogst ook een belangrijke rol.
Maar denk je ook nog eens in dat Ruth met Boas de ouders zijn van Obed, die de vader was van Isaï, die de vader was van David, die de (voor-)vader is van de Zoon van David. En, oh ja, waar werd die ook al weer geboren? In Bethlehem. Nu zijn er verschillende tijdsaanduidingen van de geboorte van Jezus. Er wordt gezegd/gezongen dat hij in een (mid-)winternacht is geboren. Maar mij lijkt het om verschillende redenen waarschijnlijker dat hij in het voorjaar is geboren. Stel je nu eens voor dat Jezus met Pesach is geboren (wat ik vermoed). Wie komen er dan met de gersteoogst ook in Bethlehem aan? Juist: Jozef en Maria! Klopt dat dan niet fantastisch met die tijdsaanduiding in Ruth 1? Ik zou bijna willen beweren dat juist Ruth 1 suggereert dat Jezus met Pesach is geboren (ik erken: het is bij lange na geen bewijs). Maar Jezus is in de tijdslijn wel de ultieme eersteling, waar Ruth 1 een aanleiding voor is. En bedenk dat als Jezus de eersteling voor de eerstelingen van Pinksteren is, dan volgt er een rest. Dan is het aankomen bij de gersteoogst in het broodhuis (Bethlehem) het ultieme begin van het einde. Daar drink ik maar een (liefst eigen gebrouwen) gerstenat op!
