Wednesday, December 22, 2010
Tuesday, December 21, 2010
’t Was vlak voor Pesach
Pas geleden kwam ik tijdens mijn bijbel-doorlees-project uit bij Johannes. Tsja, ik ben wat eerder begonnen dan het bijbelleesclubje in de kerk, maar ben dus ook later klaar. Ik lees blijkbaar niet zo snel.
In Johannes 6 wordt verteld dat Jezus op een berg ging zitten, bij het meer van Tiberias. En toen kwam ik een zinnetje tegen dat me trof: “4 Het was kort voor het Joodse pesachfeest.”. Wat moet je met zo’n zinnetje? Meestal lees je er gewoon niets vermoedend overheen. Maar dit keer deed het me nadenken: waarom staat het daar? Als tijdsaanduiding heb je er niet veel aan: “welk Pesach?” denk ik dan al gauw. Duidelijk niet het Pesach waar Jezus sterft. Maar het is niet zo’n aanduiding dat je vind aan het begin van Lucas, waar je leest dat het “geschiede in die dagen dat Augustus keizer was en Herodus …. etc.” Dat is nog eens een verifieerbare aanduiding. Dat laat zien dat het geschiedkundig, waarheidsgetrouw is. Maar dat is hier niet. Je mag er vanuit gaan dat Johannes het niet zomaar schrijft, hij bedoelde er vast wat mee. Aangezien het niet een zinnige tijdsaanduiding is, denk ik dat je het meer moet zien als een context-aanduiding. Iedereen was waarschijnlijk vol van het aanstaande Pesach. En Jezus ging iets doen in die situatie. In veel verhalen zie je dat Jezus terug grijpt op de actualiteit van een Bijbels feest. Toen Jezus zichzelf het “Licht van de Wereld” noemde, was het “Lichtjesfeest”, of wel Chanoeka. Dus wat er in Johannes 6 staat moet je lezen in de context van Pesach. Jezus ging een aspect van Pesach er uitlichten en op zich zelf toepassen.
Komen we bij het volgende probleem: “wat is Pesach”. Dat zijn we in onze Westers-Christelijke traditie toch wel kwijt denk ik. Als kind zei het me i.e.g. niet veel. Ja, het Joodse Paasfeest. Zover komen we wel. En dat het te maken heeft met de uittocht en een lammetje dat geslacht wordt. Maar wat gebeurde er toen op zo’n Pesach feest, en wat was er zo belangrijk aan?
In 2007 hadden we een Bijbelstudie reeks van In Perspectief over de Bijbelse feesten. Erg interessant: we ontdekten dat in de Bijbelse Feesten het hele heilsplan van God terug komt. De studies zijn overigens nog wel na te luisteren van de website. “Toevallig” ging het op de Reveilweken van Near East Ministry dat jaar ook over de Bijbelse feesten. We hebben toen ook met ons groepje in het klein Pesach gevierd. Sindsdien vind ik het erg leuk om met een groep Pesach te vieren met een feestmaaltijd. Zo’n Pesach-maaltijd bestaat uit een feestmaal met daarvoor en daarna een liturgisch gedeelte. In het eerste gedeelte worden er onder andere 3 broden (matsah’s) genomen. De rabijnen zien daar in een eenheid. Je kunt het zien als Abraham, Izaak en Jacob of een eenheid van aanbidding: de priesters, Levieten en het volk. Messiaanse Pesach vierders zien er de Vader, de Zoon en de Heilige Geest in. In de middelste matzah wordt dan Jezus gezien. In de matzah zitten groeven en gaatjes. Je kunt daar de striemen en het “doorboord-zijn” van Jezus in zien. Die middelste matzah wordt na een dankgebed door midden gebroken. Daarna wordt deze in een doek gewikkeld en verstopt. Dit is de “afikomen” het desert. Aan het eind van de avond mogen de kinderen hem opzoeken en als ze hem vinden krijgen ze een kadootje. Jezus is nu ook verborgen, kun je er bij denken.
We weten nu ook allemaal wat het gebroken zijn van Jezus betekent: Zegen voor Israel, en via Israel ook zegen voor de volken. Om onze overtredingen.
Het zinnetje in vers 4 loopt uit in het wonder van de brood verdeling onder de 5000 man. Een extra signaal lees je in vers 6 waarin staat dat Jezus Fillipus op de proef wilde stellen, want Hij wist al wat Hij ging doen. Het was allemaal met voorbedachten rade. En dan komt wat ik altijd een stoer wonder heb gevonden. Omdat Jezus het sneu vond dat al die mensen honger en moe waren en niet aan eten hadden gedacht. Gewoon een suf probleem (beetje dom om te vergeten eten mee te nemen). Maar het is duidelijk meer dan dat. Jezus presenteert Zichzelf als voedsel voor de mensen. Niet voor een enkeling. Maar voor 5000. En dan worden er vervolgens 12 manden met brokken opgehaald. Waarom worden er geen over gebleven vissen genoemd? Misschien omdat die niet zo belangrijk waren in het teken? Het gaat inderdaad om dat brood. Bij die 12 manden denken we natuurlijk meteen aan Israel. En in de beloften aan Abraham zien we dat Israel een voorafschaduwing is van de volken. Met het wekenfeest (pinksteren) de eerstelingen met Loofhuttenfeest de binnenkomst van de rest van de oogst: de volken.
In de rest van Johannes 6 lichtte Jezus uit dat Hij het brood des levens is. Dat je alleen tot de Vader kunt komen als je Zijn lichaam eet. Heb je wel eens bedacht waarom Maria haar Zoon direct na Zijn geboorte in doeken wikkelde? Omdat het gebruikelijk was bij kleine kinderen? Als het zo gebruikelijk was, dan is het opmerkelijk dat Lucas het nodig vond het te vermelden. Ik denk dat dit het allereerste teken is dat Jezus het Brood des levens is. Een eerste heen wijzing naar Pesach.
Je kunt denken: maar niet heel Israel neemt Jezus aan. Zelfs met de discipelen is het nog niet gelukt. Ik heb het nog even nagelezen in Marcus. Maar volgens mij gaat het echt om 12 manden vol. Dus rekenen maar uit.
Voor mij ging er weer een laatje open in de Bijbelse schatkist. Dat de “spijziging van de 5000” heen wijst naar Pesach en dan via wekenfeest naar het Loofhuttenfeest.
Binnenkort krijgen we het “gevecht” tussen Sinterklaas en Santa-Claus. Via advent op naar Kerst. Maar eerlijk gezegd kan ik zo al uitkijken naar Pesach. Ik moet geduld hebben. Maar God komt zijn beloften na in Jezus…
Groet,
Martien van den Akker
In Johannes 6 wordt verteld dat Jezus op een berg ging zitten, bij het meer van Tiberias. En toen kwam ik een zinnetje tegen dat me trof: “4 Het was kort voor het Joodse pesachfeest.”. Wat moet je met zo’n zinnetje? Meestal lees je er gewoon niets vermoedend overheen. Maar dit keer deed het me nadenken: waarom staat het daar? Als tijdsaanduiding heb je er niet veel aan: “welk Pesach?” denk ik dan al gauw. Duidelijk niet het Pesach waar Jezus sterft. Maar het is niet zo’n aanduiding dat je vind aan het begin van Lucas, waar je leest dat het “geschiede in die dagen dat Augustus keizer was en Herodus …. etc.” Dat is nog eens een verifieerbare aanduiding. Dat laat zien dat het geschiedkundig, waarheidsgetrouw is. Maar dat is hier niet. Je mag er vanuit gaan dat Johannes het niet zomaar schrijft, hij bedoelde er vast wat mee. Aangezien het niet een zinnige tijdsaanduiding is, denk ik dat je het meer moet zien als een context-aanduiding. Iedereen was waarschijnlijk vol van het aanstaande Pesach. En Jezus ging iets doen in die situatie. In veel verhalen zie je dat Jezus terug grijpt op de actualiteit van een Bijbels feest. Toen Jezus zichzelf het “Licht van de Wereld” noemde, was het “Lichtjesfeest”, of wel Chanoeka. Dus wat er in Johannes 6 staat moet je lezen in de context van Pesach. Jezus ging een aspect van Pesach er uitlichten en op zich zelf toepassen.
Komen we bij het volgende probleem: “wat is Pesach”. Dat zijn we in onze Westers-Christelijke traditie toch wel kwijt denk ik. Als kind zei het me i.e.g. niet veel. Ja, het Joodse Paasfeest. Zover komen we wel. En dat het te maken heeft met de uittocht en een lammetje dat geslacht wordt. Maar wat gebeurde er toen op zo’n Pesach feest, en wat was er zo belangrijk aan?
In 2007 hadden we een Bijbelstudie reeks van In Perspectief over de Bijbelse feesten. Erg interessant: we ontdekten dat in de Bijbelse Feesten het hele heilsplan van God terug komt. De studies zijn overigens nog wel na te luisteren van de website. “Toevallig” ging het op de Reveilweken van Near East Ministry dat jaar ook over de Bijbelse feesten. We hebben toen ook met ons groepje in het klein Pesach gevierd. Sindsdien vind ik het erg leuk om met een groep Pesach te vieren met een feestmaaltijd. Zo’n Pesach-maaltijd bestaat uit een feestmaal met daarvoor en daarna een liturgisch gedeelte. In het eerste gedeelte worden er onder andere 3 broden (matsah’s) genomen. De rabijnen zien daar in een eenheid. Je kunt het zien als Abraham, Izaak en Jacob of een eenheid van aanbidding: de priesters, Levieten en het volk. Messiaanse Pesach vierders zien er de Vader, de Zoon en de Heilige Geest in. In de middelste matzah wordt dan Jezus gezien. In de matzah zitten groeven en gaatjes. Je kunt daar de striemen en het “doorboord-zijn” van Jezus in zien. Die middelste matzah wordt na een dankgebed door midden gebroken. Daarna wordt deze in een doek gewikkeld en verstopt. Dit is de “afikomen” het desert. Aan het eind van de avond mogen de kinderen hem opzoeken en als ze hem vinden krijgen ze een kadootje. Jezus is nu ook verborgen, kun je er bij denken.
We weten nu ook allemaal wat het gebroken zijn van Jezus betekent: Zegen voor Israel, en via Israel ook zegen voor de volken. Om onze overtredingen.
Het zinnetje in vers 4 loopt uit in het wonder van de brood verdeling onder de 5000 man. Een extra signaal lees je in vers 6 waarin staat dat Jezus Fillipus op de proef wilde stellen, want Hij wist al wat Hij ging doen. Het was allemaal met voorbedachten rade. En dan komt wat ik altijd een stoer wonder heb gevonden. Omdat Jezus het sneu vond dat al die mensen honger en moe waren en niet aan eten hadden gedacht. Gewoon een suf probleem (beetje dom om te vergeten eten mee te nemen). Maar het is duidelijk meer dan dat. Jezus presenteert Zichzelf als voedsel voor de mensen. Niet voor een enkeling. Maar voor 5000. En dan worden er vervolgens 12 manden met brokken opgehaald. Waarom worden er geen over gebleven vissen genoemd? Misschien omdat die niet zo belangrijk waren in het teken? Het gaat inderdaad om dat brood. Bij die 12 manden denken we natuurlijk meteen aan Israel. En in de beloften aan Abraham zien we dat Israel een voorafschaduwing is van de volken. Met het wekenfeest (pinksteren) de eerstelingen met Loofhuttenfeest de binnenkomst van de rest van de oogst: de volken.
In de rest van Johannes 6 lichtte Jezus uit dat Hij het brood des levens is. Dat je alleen tot de Vader kunt komen als je Zijn lichaam eet. Heb je wel eens bedacht waarom Maria haar Zoon direct na Zijn geboorte in doeken wikkelde? Omdat het gebruikelijk was bij kleine kinderen? Als het zo gebruikelijk was, dan is het opmerkelijk dat Lucas het nodig vond het te vermelden. Ik denk dat dit het allereerste teken is dat Jezus het Brood des levens is. Een eerste heen wijzing naar Pesach.
Je kunt denken: maar niet heel Israel neemt Jezus aan. Zelfs met de discipelen is het nog niet gelukt. Ik heb het nog even nagelezen in Marcus. Maar volgens mij gaat het echt om 12 manden vol. Dus rekenen maar uit.
Voor mij ging er weer een laatje open in de Bijbelse schatkist. Dat de “spijziging van de 5000” heen wijst naar Pesach en dan via wekenfeest naar het Loofhuttenfeest.
Binnenkort krijgen we het “gevecht” tussen Sinterklaas en Santa-Claus. Via advent op naar Kerst. Maar eerlijk gezegd kan ik zo al uitkijken naar Pesach. Ik moet geduld hebben. Maar God komt zijn beloften na in Jezus…
Groet,
Martien van den Akker
Wednesday, December 15, 2010
Debat verzoeningsleer
Gisteren hadden mijn vriend Wim Hoogendijk van In Perspectief en Gijs Lammerts van Bueren van Near East Ministry een boeiend debat over dit onderwerp. Zie onder andere de aankondiging bij de nem. Hier zijn ook de stellingen te lezen waarmee beide deelnemers elkaar uitdaagden.
Het was een erg boeiende avond, wat voor veel mensen aanleiding was om naderhand vurig in gesprek te gaan. Prachtig om te zien. Ik denk dat het voor velen wel een eerste "confrontatie" met het onderwerp was.
Belangrijke winst van de avond, vond ik, dat Wim en Gijs lieten zien dat je het met elkaar oneens kunt zijn over een best belangrijk aspect van het Christelijk geloof, en toch elkaar kunt herkennen, erkennen en omarmen als mede Christen. We vinden elkaar toch in Jezus Christus als Heer.
Toch wil ik zelf nog wel een paar punten aanstippen.
Allereerst zou je kunnen denken dat het gedachtengoed van "Universalisme" of het populaire/beruchte woord "Alverzoening" inhoudt dat iedereen zonder meer een "tweede kans" bied. En dat je Jezus dus niet nodig hebt. Waarom moest Jezus dan sterven? De populaire uitleg van "alverzoening" ontkent de noodzaak van Jezus offer. Toch is dat niet juist. Want het is juist dòòr Jezus offer dat het mogelijk wordt dat God iedereen met zich verzoent. God laat daarmee juist zijn onvoorwaardelijke, grenzeloze liefde zien. Dit is een erg korte weergave. Maar een Evangelisch Universalist zal ook van harte belijden dat Jezus de Weg de Waarheid en het Leven is. Niemand komt tot de Vader dan door Hem,
Een tweede punt is dat e.e.a. niet zonder oordeel zal gaan. En oordeel, gericht, heeft rechtmaking en verzoening tot gevolg. Dat zal niet (altijd) pijnloos zijn, het zal met "geween en tandengeknars" gepaard gaan. Maar wel vanuit Gods Liefde.
Ik kom dan bij mijn uiteindelijke punt. Een van Gijs' stellingen is: "De leer van het universalisme (God verzoent allen) kan over het algemeen alleen verkondigd worden in relatief vreedzame samenlevingen. Daar waar mensen op brute wijze worden gemarteld en misbruikt, is maar één evangelie: die van waarheid, recht, genezing en verzoening." Daarmee bedoelt hij (als ik het goed begrijp) dat als je stelt dat er een einde komt aan die straf van de verantwoordelijken van wreedheden, te kort wordt gedaan aan de slachtoffers. Maar ik vraag me dan af: "Wordt er wel echt recht gedaan aan de slachtoffers, als de daders voor altijd 'weg worden gedaan'? Zonder de mogelijkheid tot inkeer te komen? Onthoudt God hen dan juist niet een belangrijk deel van hun genezing?" Wordt je daar als slachtoffer wel echt wijzer van? Ik denk dat er juist veel meer recht wordt gedaan als God ons belooft dat Hij er voor in staat dat uiteindelijk de verantwoordelijken tot inkeer komen. En, wellicht tot hun schaamte, van harte hun Heer belijden. Want pas dan kan, denk ik, ook bij de slachtoffers het genezingsproces afgerond worden.
Vanochtend vertelde ik een vriend over dit debat. Zijn reactie was gelijk: "maar dan hoef je dus niet meer te evangeliseren?" Die vraag kreeg Wim gisteren in een andere bewoording ook. Maar de liefde van Jezus dringt je, was Wim's antwoord. Je hebt een mooi verhaal, een goed bericht en dat wil je uitdragen. Maar ik denk meer nog dan dat. Want God gaat het uiteindelijk allemaal wel recht maken, maar niet zonder ons mensen. Gijs zei gisteren: "de bijbel laat de verantwoordelijkheid van de mens zien". Inderdaad! Wij zijn immers verantwoordelijk voor de toestand in de wereld.En God gaat ons inzetten bij het herstel. Wij zijn daarin de eerstelingen. En wij mogen ingezet gaan worden om de rest van de mensen over de streep te krijgen. De oogst binnen te halen. Dus nee: het ontslaat ons niet van onze missie. Integendeel, zou ik zeggen.
Het was een erg boeiende avond, wat voor veel mensen aanleiding was om naderhand vurig in gesprek te gaan. Prachtig om te zien. Ik denk dat het voor velen wel een eerste "confrontatie" met het onderwerp was.
Belangrijke winst van de avond, vond ik, dat Wim en Gijs lieten zien dat je het met elkaar oneens kunt zijn over een best belangrijk aspect van het Christelijk geloof, en toch elkaar kunt herkennen, erkennen en omarmen als mede Christen. We vinden elkaar toch in Jezus Christus als Heer.
Toch wil ik zelf nog wel een paar punten aanstippen.
Allereerst zou je kunnen denken dat het gedachtengoed van "Universalisme" of het populaire/beruchte woord "Alverzoening" inhoudt dat iedereen zonder meer een "tweede kans" bied. En dat je Jezus dus niet nodig hebt. Waarom moest Jezus dan sterven? De populaire uitleg van "alverzoening" ontkent de noodzaak van Jezus offer. Toch is dat niet juist. Want het is juist dòòr Jezus offer dat het mogelijk wordt dat God iedereen met zich verzoent. God laat daarmee juist zijn onvoorwaardelijke, grenzeloze liefde zien. Dit is een erg korte weergave. Maar een Evangelisch Universalist zal ook van harte belijden dat Jezus de Weg de Waarheid en het Leven is. Niemand komt tot de Vader dan door Hem,
Een tweede punt is dat e.e.a. niet zonder oordeel zal gaan. En oordeel, gericht, heeft rechtmaking en verzoening tot gevolg. Dat zal niet (altijd) pijnloos zijn, het zal met "geween en tandengeknars" gepaard gaan. Maar wel vanuit Gods Liefde.
Ik kom dan bij mijn uiteindelijke punt. Een van Gijs' stellingen is: "De leer van het universalisme (God verzoent allen) kan over het algemeen alleen verkondigd worden in relatief vreedzame samenlevingen. Daar waar mensen op brute wijze worden gemarteld en misbruikt, is maar één evangelie: die van waarheid, recht, genezing en verzoening." Daarmee bedoelt hij (als ik het goed begrijp) dat als je stelt dat er een einde komt aan die straf van de verantwoordelijken van wreedheden, te kort wordt gedaan aan de slachtoffers. Maar ik vraag me dan af: "Wordt er wel echt recht gedaan aan de slachtoffers, als de daders voor altijd 'weg worden gedaan'? Zonder de mogelijkheid tot inkeer te komen? Onthoudt God hen dan juist niet een belangrijk deel van hun genezing?" Wordt je daar als slachtoffer wel echt wijzer van? Ik denk dat er juist veel meer recht wordt gedaan als God ons belooft dat Hij er voor in staat dat uiteindelijk de verantwoordelijken tot inkeer komen. En, wellicht tot hun schaamte, van harte hun Heer belijden. Want pas dan kan, denk ik, ook bij de slachtoffers het genezingsproces afgerond worden.
Vanochtend vertelde ik een vriend over dit debat. Zijn reactie was gelijk: "maar dan hoef je dus niet meer te evangeliseren?" Die vraag kreeg Wim gisteren in een andere bewoording ook. Maar de liefde van Jezus dringt je, was Wim's antwoord. Je hebt een mooi verhaal, een goed bericht en dat wil je uitdragen. Maar ik denk meer nog dan dat. Want God gaat het uiteindelijk allemaal wel recht maken, maar niet zonder ons mensen. Gijs zei gisteren: "de bijbel laat de verantwoordelijkheid van de mens zien". Inderdaad! Wij zijn immers verantwoordelijk voor de toestand in de wereld.En God gaat ons inzetten bij het herstel. Wij zijn daarin de eerstelingen. En wij mogen ingezet gaan worden om de rest van de mensen over de streep te krijgen. De oogst binnen te halen. Dus nee: het ontslaat ons niet van onze missie. Integendeel, zou ik zeggen.
Subscribe to:
Posts (Atom)